Ochrona mórz zaczyna się na lądzie

Ochrona środowiska morskiego to dziś nie tylko obowiązek, lecz warunek przetrwania branży morskiej. Rosną oczekiwania społeczne, zaostrzają się przepisy, a konsumenci i partnerzy biznesowi coraz mocniej oceniają firmy przez pryzmat ich działań proekologicznych. W branży morskiej ekologia staje się elementem strategii i przewagi konkurencyjnej, choć warto pamiętać, że większość zanieczyszczeń trafia do mórz nie z portów czy statków, lecz z głębi kraju, przez rzeki takie jak Wisła i Odra. Ten argument warto podkreślać, bo jakość wód Bałtyku jest ważna, ale niekoniecznie główny wysiłek w tej kwestii musi ponosić branża morska, skoro najwięcej zaniedbań występuje na śródlądziu, w niedostatecznie oczyszczanych ściekach sanitarnych i deszczowych.

Zrobiliśmy wiele, ale wciąż za mało

Dzięki środkom unijnym Polska poczyniła spore postępy w rozbudowie systemów kanalizacyjnych i oczyszczalni ścieków. W 1990 r. jedynie ok. 30% mieszkańców Polski miało dostęp do sieci kanalizacyjnej. W 2024 r. odsetek ten wzrósł do 54,9%, ale wciąż pozostaje poniżej średniej w Unii Europejskiej. W latach 1990–2024 liczba oczyszczalni ścieków w Polsce wzrosła z ok. 1000 do 3260, a długość sieci kanalizacyjnej zwiększyła się z ok. 60 tys. km do 185,5 tys. km. W tym czasie powstały nowoczesne obiekty, takie jak oczyszczalnie ścieków w Krakowie czy zmodernizowana w 2012 r. warszawska Czajka. A jeszcze 20 lat temu ścieki ze stolicy trafiały do Wisły w dużej mierze bez oczyszczenia. To duży postęp, ale jednak wciąż za mało.

W porównaniu z innymi krajami sytuacja w Polsce nadal jest daleka od ideału. Na Słowacji w 2023 r. dostęp do kanalizacji i oczyszczalni ścieków sanitarnych miało ok. 71,5% mieszkańców, co jest wynikiem lepszym niż w Polsce, ale poniżej średniej UE wynoszącej około 80,9%. Austria prezentuje zupełnie inny poziom – ok. 98–99% mieszkańców ma dostęp do kanalizacji, a w Niemczech odsetek ten wynosi ok. 96%.